16 listopada 1918 r. naczelny wódz  Józef Piłsudski w depeszy, kontrasygnowanej przez kierującego wówczas MSZ Tytusa Filipowicza, zawiadomił rządy „wszystkich państw wojujących i neutralnych” o odrodzeniu Polski, apelując o uznanie jej niepodległości i suwerenności.

Tekst depeszy:

Do pana prezydenta Stanów Zjednoczonych,

Do Królewskiego rządu angielskiego,

Do rządu Rzeczypospolitej francuskiej,

Do Królewskiego rządu włoskiego,

Do Cesarskiego rządu japońskiego,

Do rządu Rzeczypospolitej niemieckiej

i do rządów wszystkich państw wojujących i neutralnych.

Jako wódz naczelny armji polskiej, pragnę notyfikować rządom i narodom wojującym i neutralnym istnienie państwa polskiego niepodległego, obejmującego wszystkie ziemie zjednoczonej Polski.

Sytuacja polityczna w Polsce i jarzmo okupacji nie pozwoliły dotychczas narodowi polskiemu wypowiedzieć się swobodnie o swym losie. Dzięki zmianom, które nastąpiły wskutek świetnych zwycięstw armii sprzymierzonych – wznowienie niepodległości i suwerenności Polski staje się odtąd faktem dokonanym.

Państwo polskie powstaje z woli całego narodu i opiera się na podstawach demokratycznych. Rząd polski zastąpi panowanie przemocy, która przez sto czterdzieści lat ciążyła nad losami Polski – przez ustrój, zbudowany na porządku i sprawiedliwości. Opierając się na armji polskiej pod moją komendą, mam nadzieję, że odtąd żadna armia obca nie wkroczy do Polski, nim  nie wyrazimy w tej sprawie formalnej woli naszej. Jestem przekonany, że potężne demokracje Zachodu udzielą swej pomocy i braterskiego poparcia polskiej Rzeczypospolitej odrodzonej i niepodległej.

Wódz naczelny

[Józef] Piłsudski

Za ministra spraw zewnętrznych

[Tytus] Filipowicz

Warszawa, 16/XI 1918

Dzień później Filipowicz zwrócił się do ministrów spraw zagranicznych Wielkiej Brytanii, Francji, Portugalii, Włoch, Stanów Zjednoczonych i Japonii z propozycją wymiany przedstawicieli dyplomatycznych. Obie depesze iskrowe, wysłane z wojskowej radiostacji w Cytadeli Warszawskiej były pierwszymi oficjalnymi enuncjacjami władz polskich skierowanymi do społeczności międzynarodowej po 11 listopada 1918 r. Zapoczątkowane zostały w ten sposób działania odradzającego się państwa polskiego, zmierzające do nawiązania stosunków dyplomatycznych. Efektem tych zabiegów było zaproszenie 15 stycznia 1919 r. delegacji polskiej na konferencję pokojową w Paryżu i uznanie Polski oraz rządu Ignacego Jana Paderewskiego przez większość państw sprzymierzonych i neutralnych w 1919 r. W konsekwencji nastąpiła wymiana przedstawicieli dyplomatycznych.

16 listopada co roku jest świętowany jako Dzień Służby Zagranicznej - wszystkim członkom służby zagranicznej życzymy sukcesów.

Opracowanie: Wydział Wiedzy Historycznej BAZI